Prenagljene ambicije francuskog predsjednika Emmanuela Macrona u čeznutljivom pohodu ka poziciji prvog među liderima Evrope, dovele su ga do samodiskvalifikacije unutar same Evropske unije. U takvu se nevolju zaglibio očekivano, a na dno je pao ovih dana ostajući usamljen u opstrukciji jedne od najsvetijih evropskih politika - politike proširenja.

Iako je na predsjedničkim izborima u maju 2017. godine biračima obećao “više Evrope sa više sigurnosti”, a u posljednje vrijeme i signalizirao da je protiv pregovora s novim budućim članicama prije unutarnjih reformi EU, niko nije pretpostavljao da se pod “više Evrope” podrazumijevala i apstinencija od pristupnih pregovora s potencijalnim članicama koje su ispunile sve tehničke uslove postavljene iz Brisela.

Dodatnu ljutnju Evropske komisije, Vijeća i većine šefova država ili vlada izazvala je sumnja u Macronove dobre namjere prema suštinskom doprinosu samopoštovanju i unutarevropskom i međunarodnom kredibilitetu same Unije, imajući u vidu da su odlaganjem odluke o početku pregovora s Albanijom i Sjevernom Makedonijom, sve najvažnije institucije EU pogazile vlastite zaključke, obećanja i odluke, uključujući i Evropsko vijeće u kojem je francuski predsjednik vrlo aktivni sudionik.

Brak iz računa je zajednica u kojoj nikada ni jedna strana ne može računati jedna na drugu, stara je narodna izreka koja bi se u punoj smislenosti mogla primijeniti i u slučaju Evropske unije i Ujedinjenog Kraljevstva (Engleska, Vels, Škotska i Sjeverna Irska).

Nakon više od 38 godina klimavih odnosa, stalnih prijepora i nespremnosti s obje strane da se sličnosti cijene, a razlike poštuju, brak iz računa između EU i Britanije kao i većina drugih, u poznim godinama je zapao u krizu i stigao do konačnog raspada. 

Tokom trosatnog saslušanja pred „nabrijanim“ evropskim parlamentarcima prema odlazećem evropskom povjereniku za proširenje i politiku susjedstva, Johannesu Hahnu (Austrija), niti jednom riječju nisu spomenuti njegovi mršavi rezultati u proteklih pet godina.

Niko se nije sjetio propasti srpsko-albanskih pregovora, zamrznute perspektive proširenja Evropske unije na Zapadni Balkan, obećanog početka pregovora s Albanijom i Sjevernom Makedonijom, kandidatskog statusa za Bosnu i Hercegovinu, ili neriješenog statusa Ukrajine.

Nova čelična dama Evrope, donedavna njemačka ministrica odbrane i prva žena na čelu Evropske komisije od postanka EU, Ursula von der Leyen, predstavila je svoj očekivani 27-člani kabinet. U skladu s odlukom britanske Vlade od 23. avgusta po kojoj izlazak iz EU nema alternativu, Ujedinjeno Kraljevstvo nije imenovalo 28. kandidata za Kolegij povjerenika 2019.-2024.

Ne „zarezujući“ moguće nezgodacije kroz koje bi pred resornim odborima i Evropskim parlamentom narednih dana mogli prolaziti njeni potpredsjednici, članovi Komisije i kabinet kao cjelina, ona je svoj „atomski tim“ već okarakterizirala kao „Komisiju geopolitičke uravnoteženosti“ i „čuvarom multilateralizma“. Po ovom posljednjem bi mogla biti u pravu, dok bi se o „atomskom gorivu“ njenih saradnika itekako moglo i trebalo raspravljati.

Mogućnost da u novom sazivu Evropske komisije ne bude resora proširenja postoji, potvrđuju to analitičari, ali isto tako navode da to ne znači da se Evropska unija neće baviti tim pitanjem.

Iako novi saziv Evropske komisije još nije formiran i njen sastav se još uvijek ne zna, u Briselu su se pojavile informacije da bi iz naziva odjela koji se bavi susjedstvom mogao ispasti dio koji se odnosi na proširenje.

Glasnogovornica Evropske komisije Mina Andreeva kazala je da nova predsjednica tog tijela EU-a Ursula von der Leyen neće objavljivati konačni spisak kandidata i raspodjelu resora dok se ne dovrši proces imenovanja.

Neformalni rok za kandidiranje istekao je u ponedjeljak, 26. augusta, ali u Komisiji su naveli da Ursula von der Leyen nema drugog definiranog datuma osim 1. novembra. 

Do smjene evropske izvšne vlasti ostalo je manje od dva mjeseca. Trka za fotelje u Brisaelu ulazi u odlučujući krug pa i vlade evropskih država članica i kadrovi koji svoje karijere vide pod zastavom dvanaest zvjezdica proživljavaju svoje posljednje dane grozničavog stresa.

Većina vlada je već probrala svoje najodanije kandidate za buduću zajedničku evropsku vlast,  neke nominacije su već poznate, a neki karijerni diplomati i članovi postojeće evropske birokratije se ne sustežu ni od samovoljne preporuke novoj predsjednici Evropske komisije  Ursuli von der Leyen.

Ko će u konačnici zaposjesti najviše položaje u 27-članom kabinetu hrabro-ofanzivne Njemice u narednih pet godina tek će se vidjeti nakon njenog stava o predloženim kandidatima i nakon pojedinačnog saslušanja svakog od budućih članova njene ekipe pred Evropskim parlamentom.

Višak političkih skandala, manjak mudrosti i kratko pamćenje idealan su okvir za zaborav svega što nam se dešava. I dobrog i lošeg. Po istoj matrici, brzo i olako se slegla prašina i oko samoizazvane suspenzije Bosne i Hercegovine iz Parlamentarne skupštine Vijeća Evrope u Strazburu (PSVE). O tome se od 8. aprila sporadično govori samo u medijima na nivou dnevnopolitičke informacije. Na državnom novou o tome nema ko da zvanično raspravlja.

„Uistinu je zabavno primijetiti koliko sam teško zamjenjiv", šeretski je izjavio aktuelni predsjednik Evropske komisije Jean-Claude Juncker, rezimirajući dvodnevni samit evropskih lidera koji je u petak završen bez dogovora o raspodjeli čelnih funkcija u evropskim institucijama za nardenih pet godina. U šaljivom tonu samit je rezimirao i holandski premijer Mark Rutte: "Morat ćemo to riješiti prije ili kasnije jer ne možemo dopustiti da nam Juncker ovdje ostane do kraja života".

Neuobičajeno obimni zakljčci ministara vanjskih poslova Evropske unije o politici proširenja i procesu stabilizacije i pridruživanja, od čak 54 zasebne tačke, blisko podsjećaju na nedavno objavljene godišnje izvještaje Evropske komisije o napretku, s kojima ni jedna zemlja regiona nije bila oduševljena. Ne može se reći da su najnoviji zaključci u svemu rutinerski. Pogotovo kada je riječ o "nedvosmislenoj podršci EU-a evropskoj perspektivi Zapadnog Balkana", u šta se na terenu u novije vrijeme počelo sve ozbiljnije sumnjati.