Aktuelno stanje u BiH i dolazak Federice Mogherini u Sarajevo (2.3.2017.) u trenutku kada zemlja "gori" zbog zahtjeva za reviziju presude protiv Srbije, podsjetili su me na Otvoreno pismo koje sam 18.12. 2013. odaslao na 120 adresa u Evropi. Rezultat te moje 'slobodnostreljačke' lobističke kampanje su: presuda u predmetu "Sejdić-Finci" je već u februaru 2014. skinuta s liste "kriterija uslovljenosti" za evropske integracije; tadašnji evropski povjerenik za proširenje Štefan Füle je nakon mandata u Evropskoj komisiji završio karijeru u EU i nastavio u nevladinom sektoru, a EU je odmrzla svoje fondove prema BiH! Jedino 50 miliona eura koji su bili namijenjeni agrarnom sektoru, a zbog "Sejdić-Finci" slučaja su uskraćeni, još nisu vraćeni jer ih niko i ne potražuje. Uoči ovomartovskog dolaska evropske šefice diplomatije u Sarajevo, ponovo apeliram na sve dobronamjerne zvaničnike diljem svijeta da se presuda u predmetu "Sejdić-Finci" (kao što su i sve ostale presude Evropskog suda za ljudska prava), vrati u nadležnost Vijeća Evrope i njenog Suda za ljudska prava. Na taj način će se radikalno relaksirati politička atmosfera u BiH, Vijeće Evrope će preuzeti ulogu koja mu pripada, a Evropska unija će se vratiti svojim principima nemiješanja u ustavna pitanja bilo koje države. Vijeće Evrope (a ne Evropska unija) je ključna evropska institucija u čijim je temeljima njegovanje ljudskih prava i jačanje demokratije, dok je EU eminentno ekonomsko-monetarna zajednica! Nije nevažno ni to da je naša zemlja od juna 2002. godine punopravna članica Vijeća Evrope i da u najvišim organima i tijelima ove organizacije imamo svoje legitimne predstavnike. Za članstvo u EU smo, međutim, tek prije godinu predali aplikaciju za kandidatski status, a krajem prošle godine primili oko 3500 pitanja Evropske komisije! Vijeće Evrope, dakle, formalno-pravno, politički i institucionalno ima veću ulogu i moć u provođenju presude vlastitog Suda, nego Evropska unija koja za predmete iz vlastite nadležnosti ima svoja pravna tijela. Svjestan sam da o ovoj temi, iz ovakvo 'zavrnutog' ugla i dalje 'kukuričem' usamljeno, ali sam ubijeđen da ću istrajati u dokazivanju da je EU u slučaju „Sejdić-Finci“ na kardinalno pogrešnom putu. Važno mi je, također, da i naši 'učitelji' počnu učiti da svako treba da radi svoj posao! Uplitanje EU u predmetu Sejdić i Finci protiv države BiH mogao bi biti međunarodno-pravni presedan zbog kojeg bi, u trenutno usijanoj političkoj atmosferi zbog revizije presude protiv Srbije, mnogi mogli očekivati da se EU umiješa i u ovaj međunarodno-pravni predmet nad kojim EU nema nikakve nadležnosti. U nastavku je pismo iz decembra 2013. koje su prenijeli brojni mediji, a može se vidjeti i ovdje:http://zekerijah-smajic.eu/administrator/index.php?option=com_content&view=article&layout=edit&id=646
OTVORENO PISMO INSTITUCIJAMA EU I VE
Presudu u predmetu “Sejdić i Finci” trebalo bi vratiti u nadležnost Vijeća Evrope kako bi se spriječio politički i ekonomski kolaps BiH.
Od 2006. godine, u Bosni i Hercegovini ne postoji integrirajuća 'kritična masa' za ozbiljan, dosljedan i odgovoran evropski put. Razlog tome su duboke, nepremostive razlike unutar postojećeg stranačkog establishmenta kada je riječ o poimanju države Bosne i Hercegovine. Takva “državna politika” je dovela do toga da se o Bosni i Hercegovini u Bruxellesu sve češće, i na sve više adresa, govori kao o "propalom međunarodnom projektu".
Za strmoglavo urušavanje dosadašnjih pokušaja kojima se od klimave dejtonske tvorevine pokušavalo izgraditi Bosnu i Hercegovinu kao evropsku državu, suodgovorne su i institucije Evropske unije, posebno Evropska komisija i njeni predstavnici u Sarajevu. Njihova zajednička krivica i odgovornost je prvenstveno u lošoj procjeni političkog stanja u BiH u vrijeme kada se odlučivalo da se presuda Evropskog suda za ljudska prava u Strasbourgu, u predmetu “Sejdić i Finci”, preuzme iz nadležnosti Vijeća Evrope, te da se takva vrsta “mrkve i batine” iskoristi kao jedan od dva ključna uslova za podnošenje “kredibilne aplikacije” koja bi konačno i Bosni i Hercegovini kao posljednjoj u regionu, omogućila sticanje kandidatskog statusa za članstvo u Evropskoj uniji.
Posljedice "politike uslovljenosti"
Posljedica takve “politike uslovljenosti” su dvije odluka Evropske komisije iz ove 2013. godine o suspenziji fondova Instrumenta predpristupne pomoći (IPA) i IPARD u iznosu od preko 50 miliona eura. Još veći gubitak od 80-90 miliona eura svake naredne godine iz IPA2 programa, Bosnu i Hercegovinu tek očekuje. Prema novim kriterijima EU koji će važiti od 2014. godine, ove fondove će moći koristit samo oni koji budu imali najbolje projektne ideje i efikasno upravljanje novcima evropskih poreskih obveznika. Imajući u vidu dosadašnju neefikasnost Vijeća ministara i njegovih radnih tijela koja djeluju po principu dobro uštimanih ogranaka svojih političkih partija u institucijama države, više je nego izvjesno da će donacije EU i strane investicije prema BiH ubuduće curiti kroz sve tanju slamku, a u mlazu će preskakati Bosnu i Hercegovinu ka ostalim zemljama regiona.
Sličnu, kardinalnu pogrešku, EU je napravila u periodu 2005.-2008. kada je odobravanje Studije o izvodljivosti i Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju, između ostalog uslovljavajući reformom policije i javnog RTV sistema. Nakon što je tek poslije nekoliko godina uvidjela svoju lošu političku procjenu i postala sigurna da očekivane reforme sa postojećom političkom strukturom i ustavnim uređenjem nisu moguće, Evropska komisija je odustala od svojih uslova, te u junu 2008. odobrila potpisivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju. Tako važne reforme policije i Javnog RTV sistema ni do dnas nisu provedene! Umjesto ovog “vrućeg kestena” Evropska komisija je neosnovano od Vijeća Evrope preuzela presudu “Sejdić i Finci” i tako se bespotrebno prihvatila još vrućeg političkog problema koji najdirektnije zadire u ustavna pitanja BiH - iako je sve do tada EU kategorički tvrdila da se nema namjeru miješati u poslove ustavnih promjena.
Vratiti predmet Vijeću Evrope
Jedini izlaz iz sadašnjeg tunela koji Bosnu i Hercegovinu vodi u politički kolaps, finansijski bankrot, glad i nesagledive socijalne posljedice, jeste vraćanje suspendovanih sredstava nepovratne pomoći EU, deblokada IPA2 programa za razdoblje 2014.-2020., te vraćanje presude u predmetu “Sejedić i Finci” u ruke onih koji su i nadležni za njeno izvršenje, a to su Komitet ministara i Parlamentarna skupština Vijeća Evrope u Strasbourgu, te Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine.
Imajući u vidu da je Bosna i Hercegovina od 2002. godine punopravna članica Vijeća Evrope, te da je kao takva obavezna provoditi sve povelje, deklaracije, zaključke i druga akta ove Organizacije, prirodno je i logično pravo najviših političkih tijela Vijeća Evrope, a ne Evropske unije, da nadziru ponašanje svojih članica i po pitanju presude svoga Suda za ljudska prava čije je formalno sjedište u Strasbourgu, a ne u Bruxellesu.
Povlačenje Evropske komisije iz slučaja “Sejdić i Finci” i vraćanje ovog predmeta u nadležnost Vijeća Evrope, bilo bi razumno rješenje ne samo zbog sprječavanja političko-ekonomskog kolapsa Bosne i Hercegovine, već i zbog vraćanja dostojanstva njenim građanima koji su najveće žrtve evropskih sankcija i isključenja BiH sa kolosjeka evropskih integracija.
I bez presude u predmetu "Sejdić i Finci", Evropska komisija i druge institucije EU imaju dovoljno snažnih vlastitih mehanizama za efikasno kažnjavanje domaćih kočničara koje, ako se to želi, nije nimalo teško identificirati i kazniti.
SARAJEVO, 18.12.2013.