S

Skrining (Screening)

Prvi stepen analize usklaðenosti nacionalnih zakona i propisa sa Acquis Communautaireom, koji zajedno sprovode zemlja kandidat za èlanstvo u EU i Evropska komisija. Analiza po sektorima omoguæava kandidatima pregled nad pravnim instrumentima koje treba usvojiti ili dodati postojeæim da bi se nacionalno zakonodavstvo uskladilo sa acquisom. Skrining služi kao temelj za bilateralne pregovore izmedju EU i zemlje kandidata za èlanstvo (Vidi:Acquis Communautaire).

Sporazum o saradnji (Cooperation Agreement)

Sporazum o saradnji posebna je vrsta sporazuma koji EU potpisuje sa treæim zemljama i kojima se stvara okvir za širenje odnosa i izvan trgovinskih veza. Bivša Jugoslavija imala je još od 1980. sporazum o trgovinskoj saradnji sa EU koji je u mnogo èemu specifièan (u odnosu npr. na sporazume o saradnji koje je tadašnja EZ zakljuèivala s mediteranskim zemljama). Taj sporazum je bivšoj Jugoslaviji omoguæavao veæe beneficije bez obaveze reciprociteta, kao i saradnju na razlièitim podruèjima. Slièni sporazumi, najèešæe pod nazivom "Sporazum o trgovini i saradnji", zakljuèivali su se poèetkom 90-ih sa zemljama srednje i istoène Evrope u procesu približavanja evropskim integracijama.

Srednjeevropska inicijativa SEI (Central European Initiative - CEI)

Osnovana je 1992. godine radi bolje saradnje zemalja èlanica, njihovog uèešæa u procesu evropskih integracija te pomoæi zemljama èlanicama Inicijative u tranziciji. Od 1989. godine Inicijativa je djelovala pod nazivom Kvadrigonala (Austrija, Maðarska, Italija, SFR Jugoslavija), zatim kao Pentagonala (prikljuèila se tadašnja Èehoslovaèka) i Heksagonala (nakon prikljuèenja Poljske). Od 1992. djeluje pod nazivom Srednje-evropska inicijativa. SEI okuplja 16 država srednje i istoène Evrope: Albaniju, Austriju, Bjelorusiju, Bosnu i Hercegovinu, Bugarsku, Èešku, Hrvatsku, Italiju, Maðarsku, Makedoniju, Moldaviju, Poljsku, Rumuniju, Slovaèku, Sloveniju i Ukrajinu.

Srednjeevropska inicijativa djeluje kao regionalni forum za praktiènu saradnju na podruèju privrede, prometa, telekomunikacija, energetike, poljoprivrede, kulture, zaštite okoline i sl. SEI podstièe proces evropskih integracija i pruža potporu državama koje nisu èlanice Evropske unije u njihovom približavanju evropskim integracijama. Ova Inicijativa zagovara regionalni mir i stabilnost kao fundamentalne preduslove svakoj ozbiljnoj politièkoj i privrednoj obnovi. Zalaže se za parlamentarnu demokratiju i zaštitu ljudskih prava. Godine 1994. ministri vanjskih poslova zemalja èlanica SEI usvojili su Instrument za zaštitu manjinskih prava Srednje-evropske inicijative (CEI Instrument for Protection of Minority Rights) - politièku deklaraciju zasnovanu na opšte prihvaæenim naèelima zaštite ljudskih i manjinskih prava. U sklopu SEI održavaju se redovni forumi na kojima uèestvuju visoki zvaniènici i politièke voðe èlanica. Sastanci predsjednika vlada i ministara vanjskih poslova održavaju se godišnje. Glavno izvršno tijelo je Odbor nacionalnih koordinatora (Committee of National Coordinators), a održavaju se i posebni sastanci resornih ministara. Finansijsku podršku projektima u sklopu Inicijative obezbjeðuje Evropska banka za obnovu i razvoj. Usklaðivanje aktivnosti SEI-a zadatak je rotirajuæeg predsjedništva.

Stope konverzije

Odnos eura i svake od 12 valuta zemalja euro-zone. Ti su odnosi fiksirani 1999. godine i nisu promjenjivi:

Strukturni fondovi, Kohezioni fond (Structural Funds, Cohesion Fund)

Oba ova fonda èine znatan dio u proraèunu EU, a osnovna namjena je da se smanje razlike izmeðu bogatih i siromašnih regiona i država èlanica Unije i da podstièu ekonomsku i socijalnu jednakost. Strukturni fondovi èine oko treæine proraèuna EU. Oko 90% tog iznosa troši se na razvoj regiona, a 10% na razvoj tzv. kohezijskih zemalja. Finansijska pomoæ iz ovih fondova usmjerena je na ostvarivanje sljedeæih ciljeva: pomoæ regionima koji zaostaju u razvoju; restrukturiranje regiona koji su ozbiljno ugroženi industrijskom krizom; borba protiv dugoroène nezaposlenosti, olakšavanje integracije mladih, ukljuèivanje u tržište rada i podsticanje jednakih moguænosti za žene i muškarce na tržištu rada; prilagoðavanje radne snage promjenama u industriji i proizvodnji; pomoæ restrukturiranju poljoprivrede i ribarstva; pomoæ slabo naseljenim regijama.Postoje èetiri strukturna fonda EU: Evropski socijalni fond (ESF), Evropski poljoprivredni fond za upravljanje i garanciju (EAGGF), Finansijski instrument za pomoæ ribarstvu (FIFG) i Evropski fond za regionalni razvoj (ERDF).

Studija rezultata (Impact Assesment Study)

Analiza rizika, moguænosti, troškova i prednosti primjene odreðenih mjera ili propisa, tj. acquis communautairea EU (u kontekstu evropskih integracija) za privredu uopšte, državni proraèun i razne interesne grupe u društvu.